De beoogde coalitie van VVD en PvdA ligt zwaar onder vuur vanwege
deelberekeningen die van diverse kanten opduiken over de gevolgen van het
inkomensafhankelijk maken van de zorgpremie.
De discussie over de zorgpremie werkt daarbij als een rode lap voor het gehele
pakket van ombuigingen dat VVD-leider Mark Rutte en PvdA-voorman Diederik
Samsom in elkaar hebben gedraaid.
Zorgpremie
Op verzoek van de PvdA is in het regeerakkoord opgenomen dat bij de
basisverzekering van de zorg de standaardpremie van circa 1.280 euro per
jaar wordt aangepast en voor een veel groter deel inkomensafhankelijk wordt.
In het regeerakkoord staat dat er voor inkomens tussen het minimumloon en
twee keer modaal (ongeveer 66 duizend euro) een inkomensafhankelijke premie
komt van 11,1 procent.
Het Centraal Planbureau heeft aan diverse partijen informatie verstrekt over
hoe de nieuwe zorgpremie ongeveer berekend moet worden, maar weigert
zelf deelschattingen voor ijkpersonen met een bepaald inkomen te geven.
Financiële vergelijkers als verzekeringssite.nl hebben de afgelopen dagen berekeningstools
uitgebracht, waaruit blijkt dat bijvoorbeeld iemand met een inkomen van 45
duizend euro 3.552 euro bruto zorgpremie gaat betalen in 2014 en iemand die
66 duizend euro verdient 5.484 euro.
Maar dit soort bruto zorgpremies zeggen niet zoveel, omdat bijvoorbeeld ook de
tarieven in de tweede en derde schijf van de inkomstenbelasting met 4,05
procentpunt worden verlaagd. Dit levert belastingvoordelen op.
Rekening houden met dit effect becijfert Het
Financieele Dagblad, op basis van een door het CPB aangeleverde formule,
dat iemand met een bruto-inkomen van 20 duizend euro ongeveer 1.000 euro per
jaar beter af is.
Bij een bruto-inkomen van 57 duizend euro zorgt de hogere zorgpremie voor
ongeveer 1.800 euro hogere kosten in 2014. En bij een inkomen van 70 duizend
euro gaat het om een bedrag van 2.700 euro aan hogere kosten op jaarbasis.
Solidariteit zorg
Kijk je alleen naar de zorg, dan zijn de effecten zeer groot. Zorgexperts
stellen donderdag tegenover het FD dat hoge inkomens nu bijna drie keer zo
veel bijdragen aan de zorgkosten als lagere inkomens. Door het nieuwe
stelsel wordt dat bijna vier keer zoveel. "Ik kan me voorstellen dat
zelfs sommige PvdA'ers zullen zeggen dat de grens nu wel in zicht komt",
stelt fiscalist Flip de Kam tegenover het FD.
Voorzitter Rien Meijerink van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg stelt in
de krant dat het zeer belangrijk wordt om meer te doen aan het stimuleren
van gezonder leven. Want zeker voor mensen met een lager inkomen die
relatief veel van de zorg gebruik maken, verdwijnen de prikkels om op
zorgkosten te letten in het nieuwe systeem.
Koopkrachteffect
De inkomensafhankelijke zorgpremie is een belangrijk element in het totale
pakket van maatregelen in het regeerakkoord. Wat betreft de koopkracht
stelde premier Rutte woensdag
dat de zorgkosten in samenhang moeten worden gezien met andere maatregelen.
Zo wil het beoogde VVD-PvdA kabinet ook sleutelen aan belastingkortingen
zoals de arbeidskorting, als compensatiemaatregelen.
Daarnaast speelt de beperking van de hypotheekrente-aftrek nog mee. Die wordt
voor de hoogste inkomens - boven de 56 duizend euro - gecompenseerd door een
verlaging van het toptarief van de inkomenstenbelasting. Hoe snel dit
toptarief gaat dalen van 52 naar 49 procent is echter nog onduidelijk.
Het enige houvast dat er is, zijn de algemene berekeningen
van het Centraal Planbureau voor de koopkracht. Die geven bijvoorbeeld
voor tweeverdieners die samen ongeveer 70 duizend euro per jaar verdienen,
een negatief koopkrachteffect door het regeerakkoord van gemiddeld 0,75
procent per jaar. In totaal gaat gaat het dan in de periode tussen 2013 en
2017 om een gestapeld koopkrachtverlies van 3,75 procent.
Haalbaarheid zorgplan
Gelet op de intentie van VVD en PvdA om het begrotingstekort de komende jaren
verder terug te dringen, zal pijnloos ombuigen niet mogelijk zijn en zullen
er altijd negatieve koopkrachteffecten optreden.
Maar de kritiek op het oprekken van de solidariteit in de zorg klonk woensdag
zeer fel in de oppositiebanken in de Tweede Kamer. Probleem voor VVD en PvdA
kan zijn, dat ze geen meerderheid in de Eerste Kamer hebben.
D66-leider Alexander Pechtold dreigde woensdag alvast met een blokkade van de
invoering van de inkomensafhankelijke zorgpremie. Ook CDA, SP en PVV waren
kritisch.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl